BOSKE

1.)  Pridevi, pridevske zamenice i pridevske sintagme u službi atributa slažu se sa imenicom kao glavnom rečju u sintagmi u rodu, broju i padežu.

Primer: Juče sam kupila zelenu kapu.  

kapa – imenica kao glavna reč u imeničkoj sintagmi,

zelenu – pridev u službi atributa.

2.) Pridevi, pridevske zamenice i pridevske sintagme u službi imenskog dela predikata slažu se sa imenicom (ili imeničkom sintagmom) u službi subjekta u rodu, broju i padežu.

Moja – pridevska zamenica u službi atributa u imeničkoj sintagmi

kapa – imenica kao glavna reč imeničke sintagme u službi subjekta

je – pomoćni glagol jesam/biti kao deo imenskog predikata

zelena – pridev u službi imenskog dela predikata

Kongruencija glagola

1.) Svaki glagol u službi predikata slaže se sa imenicom ili ličnom zamenicom u službi subjekta u licu i broju.

Primer: Milena peva. Miloš peva. Dete peva.

Milena, Miloš, dete – imenica u službi subjekta

peva  – glagol u službi predikata

Slaganje glagola "peva" je u licu i broju (lice: treće, broj: jednina).  Za sve rodove (muški, ženski, srednji) upotrebljava se isti oblik glagola tako da kažemo da nema slaganja u rodu.

2.) Samo ako je glagolski oblik složen sa radnim ili trpnim pridevom, predikat se slaže sa imenicom (imeničkom sintagmom) ili zamenicom u službi subjekta u licu, broju i rodu.

Primer:  Miloš je doputovao.

Miloš – imenica muškog roda u službi subjekta

je doputovao – glagol (u ličnom glagolskom obliku) u službi predikata

Slaganje u licu, broju i rodu (lice: treće, broj: jednina, rod: muški)

Primer:  Sanja je doputovala.

Sanja – imenica ženskog roda u službi subjekta

je doputovala – glagol (u ličnom glagolskom obliku) u službi predikata

Slaganje u licu, broju i rodu (lice: treće, broj: jednina, rod: ženski)

Kongruencija brojeva

1.) Redni brojevi u službi atributa slažu se sa imenicom kao glavnom rečju u sintagmi u rodu, broju i padežu.

Primer:  Završila sam prvi zadatak.

zadatak – imenica kao glavna reč u imeničkoj sintagmi

prvi – redni broj u službi atributa

Slaganje rednog broja "prvi" je u rodu, broju i padežu (rod: muški, broj: jednina, padež: akuzativ)

2.) Redni brojevi u službi imenskog dela predikata slažu se sa imenicom (ili imeničkom sintagmom) u službi subjekta u rodu, broju i padežu.

Primer:  Moj sin je prvi!

Moj – pridevska zamenica u službi atributa u imeničkoj sintagmi

sin – imenica kao glavna reč imeničke sintagme u službi subjekta

je – pomoćni glagol jesam/biti kao deo imenskog predikata

prvi – redni broj u službi imenskog dela predikata

Slaganje rednog broja "prvi" je u rodu, broju i padežu (rod: muški, broj: jednina, padež: nominativ)

3.) U rečenici u kojoj je broj u funkciji subjekta kongruencija je složena.

Uz osnovne brojeve dva, tri i četiri ako označavaju muški i srednji rod, upotrebljava se predikat srednjeg roda u množini, a ako brojevi označavaju ženski rod, predikat je ženskog roda u množini.

Primer:  Dva kanarinca su pevala. Dva deteta su pevala. Dve ptice su pevale.

 Uz brojeve pet i nadalje, bez obzira koji rod da označavaju, predikat je srednjeg roda u jednini:

Primer:  Deset momaka je položilo ispit. Dvanaest devojaka je položilo ispit.

 Uz zbirne brojeve se obično slaže predikat srednjeg roda u jednini, a ređe predikat srednjeg roda u množini:

Primer: Došlo je troje dece.

4.)  Uz brojne imenice kojima se označava neki broj muških osoba, deo predikata u ličnom obliku je u množini, a deo predikata koji razlikuje rod može se upotrebiti dvojako:

Primer: Trojica su doputovala. Trojica su doputovali.