GUBLJENJE SUGLASNIKA
Gubljenje suglasnika je glasovna promjena pri kojoj, kada se nađu jedan pored drugog dva ista ili slična suglasnika, jedan od njih gubi radi lakšeg izgovora.
Gubljenje suglasnika se javlja u sledećim slučajevima:
Kada
se nađu
jedan pored drugog dva ista suglasnika
Primer: AUTOBUSKI
autobus + ski – autobusski – autobuski (gubljenje suglasnika S)
Primer: BEZUBI
bez + zubi – bezzubi – bezubi (gubljenje suglasnika Z)
Primer: ODELITI
od + deliti – oddeliti – odeliti (gubljenje suglasnika D)
Kada
se suglasnici D i T
nađu ispred suglasnika C i
DŽ
Primer: SLADOLEDŽIJA (gubljenje suglasnika D)
sladoled – sladoleddžija – sladoledžija
Primer: ZADACI (gubljenje suglasnika T)
zadatak – zadatci – zadaci
Kada
se suglasnici D i T
nađu u suglasničkim grupama teškim za izgovor (STN,
ŠTN, STLJ, STK, STL)
Primer: POZORIŠNI
pozorište – pozorištni – pozorišni (gubljenje suglasnika T u suglasničkoj grupni ŠTN)
Primer: ŽALOSNA
žalost – žalostan – žalostna – žalosna (gubljenje suglasnika T u suglasničkoj grupni STN)
Gubljenje suglasnika i druge glasovne promene
1) Gubljenje suglasnika, jednačenje suglasnika po mestu tvorbe
Primer: BOLEŠLJIV
bolest – bolestljiv – bolesljiv (gubljenje suglasnika T) – bolešljiv (jednačenje suglasnika po mestu tvorbe)
2) Jednačenje suglasnika po zvučnosti, gubljenje suglasnika,
Primer: INADŽIJA
inat – inatdžija – inaddžija (jednačenje suglasnika po zvučnosti) – inadžija (gubljenje suglasnika D)
2) Jednačenje suglasnika po zvučnosti i mestu tvorbe, gubljenje suglasnika
Primer: RAŠIRITI
raz + širiti – razširiti – rasširiti ( (jednačenje suglasnika po zvučnosti) – rašširiti (jednačenje suglasnika po mestu tvorbe) – raširiti (gubljenje suglasnika Š)
Izuzeci
Do gubljenja suglasnika ne dolati u sledećim slučajevima:
Kod superlativa
pridjeva koji počinju glasom J,
Primeri: najjači, najjasniji, najjužniji, najjadniji, najjeftiniji, najjednostavniji...
Kod udvajanja suglasničkih grupa,
Primeri: vannastavni, tridesettrećina, šeststo, šeststogodišnjica, transibirski, otcepiti, potčiniti, crnooka, neefikasan, otčeppiti, preddržavni, četrdesettreći, poddijalekt...
U rečima stranog porekla.
Primeri: sportistkinja, protestni, telefonistkinja, aoristni, finalistkinja, čelistkinja, kontekstni, kompjuteristkinja, aktivistkinja, pacijentkinja, šahistkinja, azbestni...
